“Eğitim Değişim Okumaları”  kapsamında “İslam Deklarasyonu ve Tarihi Savunma”  kitabını okuyan E-DER gönüllüleri, 3 Mart 2021 tarihinde Uzaktan Çevrimiçi yöntemiyle Zoom programı üzerinden kitabı değerlendirerek “13. Eğitim Değişim okumaları”  programını gerçekleştirdi.

Bursa Eğitim ve Değişim Derneği İl Temsilciliğinin koordinesinde gerçekleşen program, E-DER Bursa Temsilcisi Ümit Sadık KURŞUN’un açılış konuşmasıyla başladı.

Kurşun,  ” Eğitim Değişim Okumalarımızın, Uludağ Üniversitesi KAD Topluluğu ile ortaklaşa olarak 12.sini; E-DER Eğitim ve Değişim Derneği Bursa ilimizi temsilen de 13.sünü icra etmenin mutluluğunu yaşıyoruz” diyerek katılımcıları selamladı.

Pandemiden dolayı kitap kritiklerini uzaktan zoom programı üzerinden yaptıklarını ve programa 12 kitapseverin katıldığını belirtti.

Programda kitabın baştan sona tahlili yapıldı. Kitabın arka kapağında da belirtildiği gibi kitabın özeti mahiyetinde “Aliya İzetbegoviç’in fikir dünyasının temel taşı, 1969 yılında kaleme aldığı ve ertesi yıl kendi imkânlarıyla, zorlu şartlar altında Belgrat’ta yayınlattığı, İslam Deklarasyonu’dur. Bu eser, hacim itibariyle küçük olsa da, hem yerel ölçekte, hem de dünya çapında etkili olmuş, büyük yankı bulmuştur. Öyle ki, eski Yugoslavya’nın Tito rejimi tarafından açık bir tehdit olarak algılanmıştır. 1983 yılında Saraybosna’da görülen Genç Müslümanlar (Mladi Muslimani) davasının en önemli delili olarak sunulmuştur.

İslam Deklarasyonu’nu kıymetli kılan; Saraybosna’da yaşayan bir Bosnalı tarafından kaleme alınmış olmasına rağmen, tüm İslam dünyasına hitap etmesidir. Aliya İzetbegoviç, sadece Yugoslavya Müslümanlarının değil, tüm dünya Müslüman halklarının sorunlarına dair tespitlerde bulunmuş ve reçeteler önermiştir. Bu tespit ve reçeteler bugün de geçerliliğini korumaktadır.

Aliya İzetbegoviç’in, 1983 yılında verilen 14 yıllık mahkûmiyet kararı aleyhindeki kanun yararına bozma başvurusu yani ünlü savunması ise ilk kez Türkçeye kazandırılarak, kitabın ikinci bölümünde yer almaktadır.

Kitapta  tavsiye  niteliğinde olan bazı hususlar katılımcılar tarafından hatırlatıldı ve katılımcılardan Ümit Sadık Kurşun Bey konuyla ilgili: “Kitap, 1969 yılında Bosna’da yazılıyor. O yıllarda Bosna’da bağımsızlık mücadelesi veriliyordu. Müslümanlara ağır işkenceler yapılıyor; mevcut konjöktürü değiştirmek isteyenler ise tutuklanıyordu ve uzun yıllar hapishaneye mahkûm ediliyordu. Bunlardan birisi de hayatıyla, yaşantısıyla tüm Müslümanlara örneklik teşkil eden Aliye İzzetbegoviç’tir. Böylesine zor şartlarda yazılması hasebiyle kitabın ayrı bir önemi var. Kitabı ellerimiz arasına aldığımızda gözümüze ilk çarpan;

HEDEFİMİZ:   Müslümanların İslamlaşması
SLOGANIMIZ:  İnanmak ve mücadele etmek

Diye başlayan önsözdür. Kitap da zaten bu iki cümleyi açıklığa kavuşturmak için yazılmıştır. Bilge Kral bu bildirinin Müslümanların, Gayr-i Müslimlerden üstün olduğunu ispatlamak için değil; Müslümanların uyanışına vesile olması için Müslüman adıyla anılan ama aslında Müslüman kimliği taşımayan, kapitalist, sosyalist ya da Batı felsefesinin ve hayatının kuklası olmuş kişilere yazıldığını belirtir. Yine aynı önsözde Çin, Rusya ve Batılı ülkeler, Müslüman âleminin neresinde hâkim olacakları hususunda mücadele etmekte olduklarını; fakat bütün bu çabaların boşuna olduğunu ve zaferin İslam’ın ve kendisini Allah’a adamışların olacağını bildirmektedir.”

Programın devamında kitapta yer verilen konu başlıkları irdelendi katılımcılar söz alarak kitap hakkındaki düşüncelerini dile getirdiler. Program, katılımcıların memnuniyetlerini belirtmeleriyle ve bir sonraki ay okunacak kitabın tespit edilmesiyle son buldu.